मज सुचले गं .....

 #गुंतवणूक दहा वाजत आले. घर सामसूम झालं. आपापल्या कामाला, शाळा-कॉलेजला बाहेर पडले सगळे. आता ४ वाजेपर्यंत मामी एकट्याच असणार होत्या घरात. चहाचा कप घेऊन बाहेर बाल्कनीत येऊन बसल्या. तो समोरच्या चाळीतली अनू सोसायटीत शिरतांना दिसली. “परत काहीतरी भांडण झालेलं दिसतंय..” घरात फार चिडचिड झाली की अनू मामींजवळ येऊन आपलं मन मोकळं करीत असे. त्या ऐकून घ्यायच्या, कधी तिला काही समजवायच्या. अनूसाठी दार उघडून मामी पुन्हा बाल्कनीत येऊन बसल्या. “मामी, एक अडचण आलीय.” “काय गं झालं?” मग तिने सविस्तर सांगितलं. नोकरी करणं तिच्या नवऱ्याला मान्य नव्हतं. ती शिकलेली नव्हती फार. म्हणजे कुठे घरकाम, किंवा पोळी भाजी केंद्रावर काम करावं लागलं असतं. पण १-२ गैरप्रकार ऐकल्यापासून त्याचं पक्कं मत होतं की बायकोला बाहेर कामाला पाठवायची नाही. मग करायचं काय? काही खाद्यपदार्थ करण्याइतकी सुगरण नव्हती. घरापुरतं करायची. पण एका शिंप्याकडून हातशिलाईचं काम मिळायचं. त्यावर हात बसला होता. सुबक असायचं काम. आता तो सांगत होता, फॉल पिको पण कर. फॉल तर हाताने शिवता येईल, पण पिकोचं मशीन घ्यावं लागेल. “तो म्हणतोय, मी घेऊन देतो, तू सवडीने फ...

लग्न थाटात पार पडलं रोहितचं. कुलाचार झाले. आता उद्या सकाळी तो आणि त्याची बायको मधुचंद्राला जाणार, त्याची तयारी सुरू होती दोघांची. मामी झोपायच्या तयारीत होत्या. तो नवी नातसून, रश्मी, खोलीत आली. तिच्या पाठून मामींची सूनही आली. हातातली नथीची डबी रश्मीने मामींना दिली. “अगं, मला का देत्येस? सासूजवळ दे तुझ्या. तुला दिली ना मी ती.” रश्मी क्षणभर घुटमळली. मग हळुवार म्हणाली, “आजी, तुम्हाला दुखवायचं नाही, म्हणून लग्नात आणि नंतर दोन दिवस घातली मी नथ. पण.... मला नाही आवडत इतकी मोठी नथ. तुमची नथ पेशवाई थाटाची, अगदी घसघशीत आहे. इतकी मोठी नथ घालून वावरणं शक्य नाही मला आता. म्हणून परत देतेय. तुम्ही दुसऱ्या कुणाला दिलीत, तर हौसेने वापरली जाईल. मी काय लॉकरमध्ये ठेवणार. त्यापेक्षा.....” मामींनी सुनेकडे पाहिलं. तिचा चेहरा पडला होता. खाली मान घालून गप्प होती. रश्मीच्या चेहऱ्यावर अगदी मृदू, आर्जवी भाव होते. मामींनी घेतली नथ. तिच्या खांद्यावर हात ठेवून म्हणाल्या, “बरं. जाऊन फिरून या. सांभाळून जा हो.” ३-४ दिवस मामी गप्प होत्या. सून आवराआवर करतांना त्यांच्याकडे लक्ष ठेवून होती. नथ त्यांच्याजवळच होती. दिली नव्हत...

विक्रम - बड्या उद्योगपतीचा एकुलता एक मुलगा. नुकताच शिक्षण पूर्ण करून वडिलांबरोबर व्यवसायात उतरलेला. मधुरा - व्यवस्थापन प्रशिक्षण घेतलेली, हुशार, अचूक निर्णयक्षमता असलेली मुलगी. विक्रमच्या वडिलांनी त्याच्या पहिल्या प्रोजेक्टवर मधुराची त्याची बिझनेस असोशिएट म्हणून नेमणूक केली तेव्हा तो थोडासा नाराज झाला. त्याच्या डोळ्यासमोर सिनेमात पाहिलेल्या नखरेल, चटपटीत, चंट मुली होत्या. ही सलवार-सूट घातलेली, वेणी वळलेली मुलगी त्याला अजिबात आवडली नाही. पण त्याच्या वडिलांचा माणूस पारखण्याच्या आपल्या कलेवर पूर्ण विश्वास होता. "थोडे दिवस काम करून बघ, तुला ती अगदीच नाही पटली तर तिला जायला सांगणं कठीण नाही. ती काही आपली कर्मचारी नाही. कॉन्ट्रॅक्ट आहे. थोडी भरपाई दिली आणि जा म्हटलं. अगदी सोपं." तो गप्प बसला.  कामाला सुरूवात झाली आणि विक्रम चकित होत गेला. कोणत्याही मुद्यावर दहा प्रचलित गोष्टींबरोबर काहीतरी वेगळा मुद्दा तिला सुचायचा. वेगाने आणि अचूक निर्णय घेण्याचं तिचं कसब तर त्याला अचंबित करत होतं. एक दिवस त्याने मनाशी कबूल केलं की 'बाबांची निवड योग्य आहे'. काम सुरु होतं. एक दिवस त्याने ति...

  #स्पर्श आज काही झालं तरी सगळी साचलेली कामं पूर्ण करायचीच असं ठरवून सकाळी बाहेर पडले ती सगळी कामं उरकून घरी परत यायला दुपार झाली. घरात शिरले, पर्स-पिशवी टेबलावर ठेवून पाणी प्यायले आणि थेट बाथरुममध्ये शिरले. घाम, धूळ आणि घराच्या बाहेर जाणता-अजाणता झालेले स्पर्श सगळं काही शॉवरच्या पाण्याखाली धुवून टाकलं. घरात नेसायची धुवट, सुती साडी नेसून जमिनीवर पाय पसरून बसले तेव्हा बरं वाटलं. धुवट कपड्यांचा खसखशीत स्पर्श आणि गुळगुळीत जमिनीचा थंडगार स्पर्श अगदी सुखावून गेला. खरंच! स्पर्श ही अगदी विलक्षण अनुभूती आहे. किती प्रकारचे स्पर्श अनुभवतो आपण आपल्या आयुष्यात. सर्व भावना केवळ स्पर्शाने व्यक्त करण्याची जबरदस्त देणगी आपल्याला मिळाली आहे. तान्ह्या बाळाला दृष्टी, कान यांच्याही आधी आई ओळखता येते ती स्पर्शानेच. रडणारं बाळ आईच्या स्पर्शासरशी शांत होतं. स्पर्शातून भावना व्यक्त करण्याचं/ओळखण्याचं शिक्षण तिथून सुरु होतं. बाळाच्या अंगावर, डोक्यावर हात फिरवून आई त्याला आपल्या अस्तित्वाची जाणीव करुन देते आणि आईच्या आश्वासक स्पर्शाची भाषा कळून बाळ शांत होतं. तान्ह्या बाळाच्या मृदू कोमल स्पर्शानं आईही स्वर्...

  अंघोळ उरकून मामी गच्चीत येऊन बसल्या होत्या उन्हात. ऊबदार वाटत होतं अगदी. सुनेला हाक मारून चहा मागणार इतक्यात तिचाच आवाज आला. नवऱ्याशी बोलत होती. “मी काय म्हणते...” “बोला...” “मामींचा मुलगा भांडून घर सोडून गेला, त्याला झाली १५-१६ वर्षं. तुम्ही मामींना आपल्याकडे घेऊन आलात. त्यांच्या घराची नीट व्यवस्था करून पैसे त्यांच्या नावावर नीट गुंतवलेत. माझं काही म्हणणं नव्हतं. पण आता अलीकडे मलाही पूर्वीसारखं जमत नाही घरात. थकवा येतो लगेच....” मामींनी कान टवकारले, हृदयाची धडधड वाढली, हातपाय कापायला लागले. “मग म्हणणं काय तुझं?” क्षणभर स्तब्धता. आता मामींचा जीव कानात गोळा झाला. “मला वाटतं, एक बाई ठेवावी दिवसभराची. घरात मला थोडी मदतही होईल आणि मामींची अंघोळ, वेणी, त्यांच्याबरोबर कोपऱ्यापर्यंत फिरून येणं हेही करेल. त्याही दमतात हल्ली एवढ्या तेवढ्याने. सांगू का आपल्या पल्लवीला कुणी बाई शोध म्हणून?” “चालेल.......” पुढचं बोलणं मामींना ऐकू येईना झालं. डोळ्यांना लागलेली धार पुसण्यात गुंतल्या त्या. राधा मराठे १५.१.२०२३

सुजाता सेकंड शिफ्ट संपवून निघाली. अवघा २ मिनिटांचा उशीर झाला तर कॅब निघून गेली होती. ती चरफडली. उद्या तक्रार करायची ठरवली. पण आत्ता काहीतरी सोय करायला हवीच होती. तिने app वरून रिक्षा मागवली आणि देवाचं नाव घेऊन रिक्षात बसली. थोड्या वेळाने तिला जाणवलं, रिक्षावाल्याची चलबिचल सुरू होती. आरशातून तो तिच्याकडे पाहत होता. आता तो काहीतरी अचकट विचकट गाणी म्हणायला लागला. सुजाताच्या हाता-पायातलं त्राण गेलं, घशाला कोरड पडली. अचानक एक बाईकवाला सुसाट वेगाने रिक्षाला ओव्हरटेक करून गेला आणि फरलांगभर अंतरावर गर्रकन वळून थांबला. रिक्षावाल्याने ४ शिव्या हासडल्या आणि रिक्षा वेगात सोडली. त्याला मागे टाकून थोडा पुढे आला तर परत तेच. आता रिक्षावाला पुरता पिसाटला आणि जीव खाऊन रिक्षा पळवायला लागला. बाईकवाला घिरट्या घालत राहिला. बघता बघता सोसायटीच्या दाराशी पोचली रिक्षा. सुजाता उतरून गेटशी धावली. मागे वळून बघते तो रिक्षावाला मगासारखा सुसाट जात होता आणि बाईकवाला कुठे दृष्टीपथात नव्हता. सकाळी पेपरमध्ये बातमी - - - <<बाईकवाल्याशी स्पर्धा करतांना रिक्षावाला अपघातात जबर जखमी. त्या परिसरात बऱ्याच जणांना तो बाईकवा...